Het nieuwe pensioenstelsel: dit wijzigt er

Voor veel mensen lijkt het pensioen een ver-van-mijn-bedshow. Toch is het belangrijk om, ook op een jongere leeftijd, op de hoogte te zijn van hoe jouw pensioen is opgebouwd.

Per 1 juli 2023 is de nieuwe pensioenwet ingegaan. Veel hebben we daar nog niet van gemerkt maar vanaf 1 januari 2024 zijn de eerste zichtbare veranderingen van start gegaan. In deze mail geef ik uitleg over de veranderingen waar we de komende jaren mee te maken zullen krijgen.

Soorten pensioen

In Nederland zijn er 3 soorten pensioen:

1 - AOW: een basispensioen dat je ontvangt vanuit de overheid als je je pensioengerechtigde leeftijd hebt bereikt.

2 - Pensioen dat je op kan bouwen via je werkgever.

3 - Pensioen dat je zelf (extra) kan opbouwen, bijvoorbeeld door zelf te beleggen of te sparen.

Uitkeringsregeling en premieregeling

In ons pensioenstelsel vóór de nieuwe pensioenwet waren er twee manieren van pensioen opbouwen via je werkgever: via de uitkeringsregeling of via de premieregeling (beleggingspensioen).

Bij de uitkeringsregeling staat je uitkering vast, je hebt een gegarandeerd pensioen omdat er afspraken zijn gemaakt over de hoogte van je toekomstige pensioen. Terwijl bij de premieregeling er juist afspraken worden gemaakt over je premie.

Bij de premieregeling staat je premie vast, maar niet je uitkering. Dat betekent dat de hoogte van je uitkering kan schommelen op basis van de schommelingen in de economie. Als het goed gaat met de economie kan je uitkering stijgen, als het slecht gaat met de economie kan je uitkering dalen. Het bedrag van je uitkering wordt ieder jaar opnieuw bepaald.

Uitkeringsregeling stopt

In het nieuwe stelsel komt de uitkeringsregeling te vervallen en gaat iedereen die pensioen opbouwt via zijn werkgever naar een premieregeling. De verwachting is dat met deze nieuwe regels de pensioenen vaker en eerder stijgen dan voorheen.

Wat verandert er vanaf 2024?

Vanaf 1 januari 2024 zullen jongeren vanaf hun 18e beginnen met het opbouwen van pensioen via hun werkgever. Daarvoor was dat nog vanaf 21 jaar. Doordat jongeren 3 jaar eerder beginnen met het inleggen van premie kan dit positieve gevolgen hebben voor de pensioenuitkering later. Dat betekent wel dat het nettosalaris vanaf 1 januari voor deze jongeren lager wordt.

Het kost veel tijd om de wet te bekijken en door te voeren. Daarom hebben werkgevers tot uiterlijk 1-1-2028 de tijd om alles te regelen en alle pensioenen over te zetten naar het nieuwe systeem. Dus het kan even duren voor er nog meer veranderingen merkbaar zullen zijn.

Wat verandert er nog meer:

• Beleggingsresultaten waren eerst verwerkt in de dekkingsgraad. In de nieuwe regeling zullen beleggingsresultaten verwerkt worden in jouw persoonlijk pensioenvermogen. Iedereen krijgt dus een eigen pensioenpot, waarin de opbouw van het pensioen wordt bijgehouden.
  
  
• De inleg voor je pensioen zal veranderen. Deze inleg is een percentage van je salaris waarover je pensioen opbouwt. Voorheen was dat meestal op basis van je leeftijd. Als je ouder wordt stijgt je percentage en kan er meer worden ingelegd. Volgens de nieuwe regels is het inlegpercentage gelijk voor iedereen wat je leeftijd ook is. Dit wordt ook wel ‘vlakke premie’ genoemd. Daarnaast zal de werkgever moeten beslissen of er wel of niet gebruik gemaakt gaat worden van een overgangsregeling. Om te voorkomen dat werknemers tussen de 40-50 jaar erop achteruitgaan, omdat de jongere generatie niet mee zal betalen aan hun pensioen, zal de werkgever moeten kijken naar een passende oplossing. Bijvoorbeeld door middel van een compensatie voor deze groep.
  
  
• In het huidige stelsel zijn er veel verschillende regelingen voor het nabestaandenpensioen (partner- en wezenpensioen). De regels voor het nabestaandenpensioen worden vereenvoudigd. Het nabestaandenpensioen is nu nog op risicobasis of op opbouwbasis. In het nieuwe stelsel is dat alleen nog maar op risicobasis. Het voordeel hiervan is dat de premie lager is maar op het moment dat je stopt bij je werkgever heb je geen partner- en wezenpensioen meer omdat je niks hebt opgebouwd. In feite is het vergelijkbaar met een verzekering.
  
  
• Je krijgt de mogelijkheid om een bedrag ineens op te nemen als je met pensioen gaat. Om bijvoorbeeld een wereldreis te kunnen maken, of een camper te kopen. Dit bedrag is maximaal 10% van de waarde van je opgebouwde pensioen. Als je gebruik maakt van deze regeling betekent dit wel dat je de rest van je leven een lager pensioen uitbetaald krijgt. Ook kan het van invloed zijn op toeslagen die je ontvangt en op de belastingaanslag voor dat jaar. De verwachting is dat dit op zijn vroegst op 1 januari 2025 in gaat, maar daarvoor zal het eerst nog goedgekeurd moeten worden door de Eerste en Tweede kamer.

En nu?

Voor nu lijkt het erop dat het vooral de werkgevers zijn die hard aan het werk moeten om bepaalde keuzes te maken en door te voeren. Toch is het slim om zelf ook op de hoogte te zijn van jouw pensioenopbouw en hoe dit er later voor jou uitziet. Handige websites hiervoor zijn mijnpensioenoverzicht.nl en de website van je pensioenaanbieder(s). Bovendien zijn de fiscale voordelen voor zelf extra pensioen opbouwen verruimd. Hoe eerder je daarmee start, hoe groter het effect.

Heb je persoonlijke vragen over je pensioen, dan kan je daarvoor het beste terecht bij je pensioenuitvoerder.
Voor algemene informatie over dit onderwerp kan je ook terecht op de website van Rijksoverheid en Pensioenduidelijkheid.